पर्वत । पर्वतमा २१७ जना क्षयरोगीका विरामी भएको पाइएको छ । तीन बर्षे तथ्याङक अनुसार जिल्लामा ७१ पुरुष र १४६ महिला गरी २१७ जना मानिसहरुमा यो रोगको लक्षण भएको जिल्ला स्वास्थ्य कार्यालय पर्वतले जनाएको छ । विश्व क्षयरोग दिवसका अबसरपारी पत्रकारसँग अन्तरक्रिया कार्यक्रमको आयोजना गरी जिल्ला स्वास्थ्य कार्यालय पर्वतले जानकारी दिएको हो । हरेक बर्ष मार्च २४ मा मनाइने यो दिवस पर्वतमा पनि मनाइएको हो ।
आव ०७१।७२ मा २६ पुरुष र ५५ महिला गरी ८१ जनामा यो रोगको लक्षण देखा परेको जिल्ला स्वास्थ्य कार्यालय पर्वतको तथ्याङकले देखाएको छ । त्यस्तै आव ०७२।७३ को तथ्याङक अनुुुसार ३२ पुरुष र ६८ महिलामा यो रोग देखा परेको थियो । त्यस्तै आव ०७३।७४ को हालसम्म १३ पुरुष र २३ महिला गरी ३६ जनामा यो रोगको जिवाणु भेटिएको जिल्ला स्वास्थ्य कार्यालय पर्वतका प्रमुख डा. बुद्धिबहादुर थापाले जानकारी दिए ।
क्षयरोग माईकोब्याक्टेरियम ट्युबरक्लोसिस नामको ब्याक्टेरियाका कारण लाग्ने रोग हो । श्वासप्रस्वासका माध्यमबाट सजिलै सर्ने क्षयरोगको संक्रमण मधुमेह, एचआईभी, मिर्गौला प्रत्यारोपण गरेका, क्यान्सर जस्ता प्रतिरोध क्षमता कम भएका रोगीलाई छिटो हुन्छ गर्दछ ।
एक जना क्षयरोगीले समयमा औषधी नगर्दा एक वर्षमा अरु १० देखि १५ प्रतिशतलाई रोग सार्ने थापाले बताए । सक्रिय खालको क्षयरोग भएको व्यक्तिमा लगातार खोकी लाग्ने, खकारमा रगत देखिने, छाती दुख्ने, ज्वरो आउने, रातीमा पसीना आउने, थकाई लाग्ने, तौल कम हुँदै जाने जस्ता समस्या केही दिन या केही महिना सम्म देखिन्छ ।
यस्तो बेला तत्काल परिक्षण गराएर औषधी शुरु गरिहाले रोगबाट जोगिन सकिने उनकोे सुझाव छ । क्षयरोग सजिलै उपचार हुने रोग भएकाले रोग लागेको थाहा हुने बित्तिकै नियमीत औषधी सेवन गरे यसबाट जोगिन सकिन्छ ।
औषधी नियमीत खान छोडे कडा खालको संक्रमण हुने र ज्यानै जाने सम्भावना हुने भएकाले औषधीको नियमीततामा स्वास्थ्यकर्मीले जोड दिएका छन् ।
नेपालमा राष्ट्रिय क्षयरोग नियन्त्रण कार्यक्रम मार्फत देशभरी क्षयरोगीका लागि प्रत्यक्ष निगरानीमा गरिने डट्स विधीबाट उपचार गर्ने गरिएको छ । ४ हजार २ सय ५१ उपचार केन्द्रमा डट्स विधीबाट उपचार हुन्छ । त्यस्ता उपचार केन्द्रमा बिरामीलाई निशुल्क औषधी चिकित्सकको प्रत्यक्ष निगरानीमा खुवाउने गरिन्छ ।
क्षयरोगअन्तर्गत फोक्सोको टिवी, ग्लाइन टिवी, पेटको टिवी, हड्डीको टिवी तथा मष्तिष्कको टिवी हुन सक्ने भएपनि जिल्लामा विशेषगरी फोक्सोको टिवीका कारण बिरामी प्रभावित हुने गरेका छन् । एउटा व्यक्तिले आफूलाई रोग लागेको अवधिभरिमा करिब १० जनासम्म बिरामीलाई यो रोग सार्न सक्ने चिकित्सकहरु बताउँछन् ।
त्यसैले, समयमै रोगको निदान गर्नका लागि खकार चेक गरेमा यो रोग समयमै पत्ता लाग्न सक्छ । साथै रोगबाट छुटकारा पाउनका लागि यो रोगलाई बढावा दिने चिजलाई कम गर्नुपर्ने देखिन्छ । वातावरणीय प्रदूषणअन्तर्गत दाउरा बाल्दा, धुवाँधुलोमा बस्दा, चुरोट, बिँडी, तमाखु तथा मदिरा सेवनले यो रोगलाई बढावा दिने भएको हुँदा यी कुराबाट टाढै रहनुपर्ने सोही रोगसम्बन्धी जिल्ला स्वास्थ्य कार्यालयमा काम गरिरहेका जनार्दन गिरी बताउँछन् ।
पर्वतमा अर्को कृतिमानी अग्लो पुल बन्ने
पर्वत । पछिल्लो समयमा अग्ला र लामा पुलहरुको जिल्लाका रुपमा चिनिएको पर्वत जिल्लामा फेरी अर्को क्रृतिमानी पुल निर्माण हुने भएको छ । उर्जा नदी माथि कुश्माको खरेहादेखि ज्ञादीको अधिकारी फाँट जोड्ने झोलुंग पुल निर्माणको तयारी थालिएको हो । मोदी नदिमाथि निर्माण हुन लागेको पुलको लम्बाई ३ सय ५९ मिटर अनुमान गरिएको छ ।
२ करोड २० लाखको अनुमानित लागतमा उक्त पुलको निर्माण कार्य अगाडि बढाइएको जिल्ला प्राविधिक कार्यालयका इन्जिनियर शिव बरालले बताए । झोलुंग पुल निर्माणका लागि पहिलो चरणको लागत इन्टिमेट सहितको डिटेल सर्भे सकिएको छ उनले भने ।
स्थानीय पूर्वाधार विकास तथा कृषि सडक विभाग (डोलिडार) ले उक्त सर्भेको रिपोट जिल्ला प्राविधिक कार्यालयमा उपलब्ध गराएको छ । उक्त रिर्पोटलाई ट्रेल व्रिज सर्पोट युनिटको अन्तर्गतको आरटिएपिले प्रमाणित गरेपछि पुल निर्माणको प्रक्रिया थप अगाडि बढ्ने छ । पुलको निर्माणसँगै पिपलटारी, कटुवाचौपारी, ठुलिपोखरी, कार्किनेटा र थापाठानाका स्थानीयलाई आवतजावतमा सहज हुनेछ ।
यो झोलुंग पुलको निर्माणसंगै कुश्मामा चार वटा नेपालका अग्ला झोलुंग पुल निर्माण हुनेछन् । यस अघि कुश्मा ज्ञादी झोलुंगे पुल, बडागाँउ–कैया झोलुंगे पुल र कुश्मा–मुडिकुवा झोलुंगे पुल सञ्चालनमा आइसकेका छन् । पर्यटकीय क्षेत्रका रुपमा विकसीत हुदै गएको कुश्मा बजारमा बन्जिजपको लागि कालीगण्डकी नदीमाथि पुल निर्माण कार्य भैराखेको छ । जेठ महिनाभित्र उक्त पुल सम्पन्न भए जिल्लामा पर्यटकले खचाखच भरिने विश्वास लिइएको छ ।
