बागलुङ । धौलागिरि अञ्चलकै सबै भन्दा जेठो विद्यालय विद्यामन्दिर माध्यमिक विद्यालयको ८२ औ वार्षिकोत्सव सुरु भएको छ । बुधबारबाट सुरु भएको वार्षिकोत्सव फागुन २ गते मूल समारोह आयोजना गरिएको छ।
८२ औ वार्षिकोत्सव सप्ताहव्यपी कार्यक्रम गरि मनाउन सुरु गरेको विद्यालयले शुक्रबार कक्षा १ देखि ८ सम्म र कक्षा ९ देखि १२ कक्षासम्मका विद्यार्थीहरुबिच हाजिरी जवाफ प्रतियोगिता आयोजना गरिएको थियो ।
आजै कक्षा ११ र १२ का महिला र पुरुष भलिबल प्रतियोगिता भएका छन् ।आज धवलागिरि बहुमुखी क्याम्पसको खेलकुद मैदानमा कक्षा ९ देखि १२ सम्मको महिला कबड्डी प्रतियोगिता भएको थियो ।
त्यस्तै शनिबार ३ हजार मिटर दौड, २९ गते नगर स्तरिय अन्तर माध्यमिक विद्यालय हाजिर जवाफ, घैटोफोर, फुटबल, छेलो, सुपर मेमरी लगाएतका प्रतियोगिता आयोजना गरिएको विद्यालयका सहायक प्रअ छविरमण रेग्मीले जानकारी दिनु भयो ।
त्यस्तै फागुन १ गते नगर स्तरिय अन्तर माध्यमिक विद्यालय राष्ट्रिय गीतमा एकल लोक नृत्य प्रतियोगिता, गजल तथा लोक गीत प्रतियोगिता र विज्ञान प्रर्दशनी आयोजना गरिएको विद्यालयका प्रधानाध्यापक शान्तामणि ढकालले बताउनु भयो ।
बुधबारबाट सुरु भएको सबै प्रतियोगिताको पुरस्कारहरु फागुण १ गते वितरण गर्ने कार्यक्रम रहेको छ । अन्तर माध्यमिक विद्यालय राष्ट्रिय गीतमा एकल लोक नृत्य प्रतियोगिता र हाजिरी जवाफ प्रतियोगिताको पुरस्कार र विभिन्न स्मृति कोषका पुरस्कारहरु पनि मूल समारोहमा प्रदान गर्ने कार्यक्रम रहेको विद्यालयले जनाएको छ ।
शैक्षिक जागरणको इतिहास बोकेको यस विद्यालयमा विद्यार्थीहरुलाई सृजनशिल रुपमा सिकाउने र आधुनिक सूचना प्रविधि मार्फत पढाउने योजना अघि बढेको विद्यालयका प्रधानाध्यापक ढकालले बताउनु भयो ।
फागुन २ गते अन्तिम दिन विज्ञान प्रर्दशनिसहित मुल समारोह आयोजना गरिएको विद्यालय व्यवस्थापन समितिका अध्यक्ष बाबुलाल शाक्यले बताउनु भयो ।वार्षिकोत्सवलाई हामीले उत्सवको रुपमा मनाएर विद्यार्थी र अभिभावकहरुलाई यस विद्यालय तर्फ थप आकर्षित गर्ने अभियानमा रहेको विद्यालय व्यवस्थापन समितिका अध्यक्ष शाक्यले बताउनु भयो ।
वार्षिकोत्सवको उपलक्ष्यमा आयोजित विभिन्न प्रतियोगिताहरुमा विद्यार्थी, शिक्षक, कर्मचारी, विद्यालय व्यवस्थापन समितिका सदस्यहरुको उत्साहजनक सहभागिता रहेको छ ।
विसं १९९७ सालमा ओमप्रसाद गौचन, मेघ कुमार वैध र उनका समकालिन साथीहरुले स्थापना गरेको विद्यालयमा पहिले पुस्तकालय, संगीत कक्षा, घरेलु इलम सिकाउने सीप कक्षा र गृह विज्ञानको पनि व्यवस्था थियो ।चेतना र जागरणको इतिहास बोकेको यस विद्यालयले यस क्षेत्रको शैक्षिक र बौद्धिक जागरणमा महत्वपूर्ण योगदान पुर्याएको छ ।
राणा प्रधानमन्त्री देव शमशेरको छोटो कार्यकालमा बागलुङसहित देशभर ३ सय वटा भाषा पाठशाला खुलेका थिए ।ती पाठशालामा पठाइने पाठ्य पुस्तक लेख्ने जिम्मा बझाङी राजा जयपृथ्वी बहादुर सिंहलाई सुम्पे।
बागलुङ बजारमा पहिलो पटक तत्कालीन युवाहरूले बागलुङ नगरपालिका वडा नं ३ जिल्ला प्रशासन कार्यालय बागलुङको अगाडिको रेडक्रस सोसाइटीको भवन भएको ठाउँमा पाठशालामा खरीले पाटीमा लेखेर अक्षरारम्भ गरे ।
ढुंगाको छाना भएको भाषा पाठशालाको भवनमा बानपा ३ रात्माटाका जगन्नाथ उपाध्याय र चन्द्रा दत्त उपाध्यायले संस्कृत र नेपाली विषयको अध्यापन गराउनु हुथ्यो ।विद्यार्थीहरुले घरघरबाट गुद्री लिएर पढ्न जाने चलन थियो ।
ठुलो खरीको ढुंगा ल्याएर काटेर विद्यार्थीहरुलाई दिने गरिथ्यो । पछि मात्र बाँसले मोसीमा चोपेर नेपाली कागजमा लेख्ने चलन बस्यो ।त्यहि भाषा पाठशालाका विद्यार्थीहरुले घरेलु उघोग विघामन्दिर विद्यालय विद्यामन्दिर माध्यमिक विद्यालय मा थप अध्ययनलाई अगाडि बढाएको थियो ।
विस १९९७ सालमा विघालयका संस्थापक ओम प्रसाद गौचनले प्युठानबाट कुल प्रसाद कौ नाम गरेका मास्टरलाई ल्याएपछि विघार्थीहरूले पहिलो पटक अग्रजी भाषाको वर्णमालाका अक्षरहरू पढ्न पाए ।कौ मास्टरले नेपाली, हिन्दी, उर्दू, र अग्रजी भाषा पढाउनु हुन्थ्यो ।
कौ मास्टरलाई ल्याउन अर्का संस्थापक मेघ कुमार वैघको विशेष भूमिका थियो ।पाठशालाकै हातामा १९९९ सालमा रातिराति लालटिनको उज्यालोमा वाचनालय पनि संचालनमा आएको थियो । १९९७ सालमा ओम प्रसाद गौचन र मेघकुमार वैधको नेतृत्वमा राधाकृष्ण मन्दिरको पाटीमा घरेलु उघोग विघामन्दिर पाठशालाको भवन तयारी गरी व्यवस्थिति रुपमा पढाई सुरु गरिएको थियो ।
साथै पाठशालाको अभिन्न अंगको रूपमा रहने गरि वाचनालयलाई विद्यामन्दिर पुस्तकालयको रूपमा विकास गरियो । रात्रिकालिन वाचनालय खोलेको आरोपमा गौडाका हाकिम लेफ्टिनेट बास्सा राजाले ओम प्रसाद गौचन, मेघ कुमार वैघ, कुल प्रसाद श्रेष्ठ, हरि प्रसाद श्रेष्ठ, बद्री नारायण भारी र श्याम सुन्दर गुभाजूहरुलाई पक्राउ गरेका थिए ।२०२७ सालमा कालिका गाउँपंचायतका तत्कालिन प्रधानपंच तथा विद्यामन्दिर पुस्तकालयका पूर्वअध्यक्ष टोप बहादुर विजुक्क्षेले विद्यामन्दिर माविमा भएको पुस्तकालयलाई बानपा ३ भुपी चोकको मुस्ताङ जाने तिर्थ यात्रु बस्ने ठाँटीमा सार्नु भएको थियो ।
सन् १८५० मा तत्कालीन राणा प्रधानमन्त्री जंगबहादुर राणा बेलायत र फ्रान्सको भ्रमणबाट फर्किएपछि आफ्ना भाइ छोराहरूलाई पढाउनका लागि धीर शमशेरको अगुवाइमा दरबारमा एउटा स्कुल खुलेको थियो ।
त्यही नै आजको परिष्कृत दरबार स्कुलको सुरुवाती रूप हो । त्यही स्कुल हिटीदरबार बाट सेतो दरबार हुँदै अहिले रानीपोखरीको छेउसम्म आइपुगेको हो । जुद्ध शमशेरको पालासम्म त्यही दरबार स्कुल नै मुलुकको एक मात्र हाईस्कुल थियो ।
धीर शमशेरले नै तीनधारा पाठशाला र पाकशालासमेत खोलेका थिए । २८ वर्षसम्म शासनसत्ताको बागडोर सम्हालेका महाराज चन्द्र शमशेरले आफ्ना भाइछोरा पढाउन तथा विदेशीलाई नेपालमा पनि कलेज छ है भन्ने देखाउनका लागि भए पनि त्रिचन्द्र कलेजको स्थापना गरेका थिए । त्यही नै एक शताब्दी लामो राणा शासनमा खुलेको एक मात्र कलेज थियो ।
