काठमाडौं, माघ २१ । फोरजी विस्तारका लागि टेन्डर आह्वान गरेको एक वर्षपछि नेपाल टेलिकमले सम्झौता गरेको छ ।
आइतबार टेलिकमको केन्द्रीय कार्यालयमा आयोजित एक कार्यक्रमबीच कम्पनीले कोर नेटवर्क विस्तारमा सबैभन्दा कम रकम कबुल गरेको चिनियाँ कम्पनी जेडटीई र दुईवटा रेडियो एक्सेस् नेटवर्क (र्यान)का लागि चाइना कम्युनिकेसन सर्भिसेज इन्टरनेशनल (सीसीएसआई) हङकङसँग सम्झौता गरेको हो ।
दुवै कम्पनीसँगको सम्झौता अनुसार एक वर्षभित्रै देशभर चौथो पुस्ताको (फोरजी) सेवा विस्तार हुने छ ।
सम्झौतामा टेलिकमका तर्फबाट प्रबन्ध निर्देशक डिल्लीराम अधिकारी र दुवै कम्पनीका प्रतिनिधिले हस्ताक्षर गर्नुभएको थियो। नेपालमै पहिलोपटक २०७३ साल पुस १७ गतेबाट फोरजी सेवा सुरु भएको हो । टेलिकमको यो सेवा अहिलेसम्म काठमाडौँ उपत्यका र पोखरामा मात्रै सिमित छ ।
देशैभर एकैपटक फोरजी सेवा विस्तार गर्ने लक्ष्यका साथ टेलिकमले गत वर्ष पुस १७ र २२ गते सेवाका लागि आवश्यक कोर नेटवर्क र ¥यानका लागि विश्वव्यापी बोलपत्र आह्वान गरेको थियो ।
बोलपत्र अनुसार अप्टिकल कोरका लागि जेडटीईले एक करोड ५३ लाख डलर, सिङ्गापुरको मभिनिरले दुई करोड १० लाख डलर र चिनियाँ कम्पनी हुवावेले तीन करोड ८० लाख अमेरिकी डलर रकम कबुल गरेका थिए ।
त्यस्तै दुई चरणमा छुट्याइएको र्यान १ र २ मा जेडटीई र सीसीएसआईले मात्र सहभागिता जनाएका थिए । त्यसमध्ये र्यान १ मा जेडटीईले नौ करोड ९८ लाख डलर र सीसीएसआईले आठ करोड ४७ लाख डलर कबुल गरेका थिए । ¥यान २ मा भने जेडटीईले ८ करोड ८९ लाख र सीसीएसआईले ८ करोड २२ लाख डलर रकम कबुल गरेको थियो । त्यतिबेला ३४ महिनाभित्र देशभर फोरजी सेवा विस्तार गर्नुपर्ने शर्त टेलिकमले राखेको थियो ।
टेलिकमले फोरजीका लागि आह्वान गरेको बोलपत्रमा अख्तियार दुरुपयोग अनुसन्धान आयोगले अनियमितताको आशंकामा यसको अनुसन्धान थालेको थियो । दुई महिनाअघि आयोगले फोरजी विस्तारसम्बन्धी सम्पूर्ण जिम्मा सञ्चार तथा सूचना प्रविधि मन्त्रालयलाई गर्न निर्देशन दिएपछि रोकिएको प्रक्रिया अगाडि बढेको थियो । मन्त्रालयले फोरजी ठेक्काको सम्झौता गर्नुअघि सहभागी कम्पनीलाई एक वर्षभित्रै सम्पन्न गर्नुपर्ने शर्त राखेको थियो । सोही शर्तमा सहभागी कम्पनीले प्रतिबद्धता जनाएपछि टेलिकमले आइतबार अन्तिम सम्झौता गरेको हो । सम्झौता मितिदेखि एक वर्ष गणना हुने गरी सम्बन्धित् कम्पनीले विस्तारको काम सम्पन्न गर्नुपर्ने छ ।
काठमाडौँ र बुटवलमा मुख्य कोर रहने यस परियोजना सातै प्रदेशमा विस्तार हुनेछ । अहिलेको विस्तारबाट कम्पनीले ६५ लाख थप फोरजी ग्राहक बढाउन सक्ने छ । करिब १९ अर्ब लगानी रहने यो परियोजनालाई कम्पनीले टूजी, थ्रीजी र फोरजी ओभरले हुने गरी सञ्चालन गर्नेछ । यसो हुँदा ग्राहकले आफ्नो छनोट अनुसार जुनसुकै पुस्ताको इन्टरनेट प्रयोग गर्न सक्नेछन् ।
यो परियोजना अन्तर्गत देशभर कुल ६ हजार ७३७वटा बीटीएस स्टेसन थप हुने कम्पनीका प्रबन्ध निर्देशक अधिकारीले जानकारी दिनुभयो । उहाँका अनुसार फोरजी विस्तारको काम सम्पन्न भइसकेपछि यसलाई सफट्वेयरकै प्रयोगमार्फत एड्भान्स फोरजी अर्थात ४।५ जी सम्म अपग्रेड गर्न सकिने छ ।
त्यस्तै फ्रिक्वेन्सी प्राप्त विद्यमान ब्यान्डमै फाइभजीको अनुमति प्राप्त भए अहिलेकै टावरमार्फत फाइभजीमा अपग्रेड गर्न सकिने पनि उनले जानकारी दिए ।
सम्झौता अनुसार फाइभजीको अनुमति प्राप्त गरेपछि सम्झौता गरेका कम्पनीले देशका विभिन्न चार ठाउँमा निःशुल्क रूपमा फाइभजी परीक्षण समेत गर्नेछन् ।
विश्वभर भिडियो कन्टेन्टका लागि प्रयोग गरिने फोरजीमा प्रयोगकर्ताले दूत गतिमा डेटा र भ्वाइस प्रयोग गर्न सक्नेछन् । फोरजीमा ‘हाइ डेफिनेसन’ अर्थात एचडी गुणस्तरको भ्वाइस हुने कम्पनीले जनाएको छ ।
त्यस्तै घरभित्रको प्रयोगका लागि ‘स्मल सेल विथ वाईफाई’ सुविधा उपयोग गरी इन्टरनेट चलाउन सकिने कम्पनीले जानकारी दिएको छ । नेपाल दूरसञ्चार प्राधिकरणले १८ सय ब्यान्डमा फोरजी सञ्चालनको अनुमति दिएको छ ।
