पर्यटनको परिचय- अतीतदेखि वर्तमानसम्म मानिस आफ्नो आवश्यकता, राम्रो मौसम र आहारा भएको स्थानको खोज, बहुमुल्य बस्तुहरुको खोजी, शिक्षा, उपचार, विवाह, अनुसन्धान, व्यापार, तीर्थस्थल, राज्य विस्तार, साम्राज्य विस्तार र राजनीतिक परिवर्तनको लागि यात्रा (Travel) मा निस्केको पाइन्छ ।
अतीतमा मानिसहरुले उपयुक्त वासस्थान र खानाको लागि हिँडेर यात्रा गरे, त्यसपछि जनावर, डुँगा, बग्गी, रेल, हवाईजहाज, मोटरसाइकल, मोटरगाडी र रकेटद्वारा मानिसहरु पृथ्वीभित्र र ब्रह्माण्डमा विभिन्न खाले यात्रामा निस्के ।
कम्प्यूटर, मोवाइल र इन्टरनेटले विश्वलाई एउटा गाउँमा परिणत गरिदियो र हाम्रो उत्पत्तिदेखिको यात्रा अझ सहज बनाइदियो । त्यो यात्रा आज पनि जारी छ ।
१४ अर्ब वर्षअगाडि ब्रह्माण्डको उत्पत्ति भएको मानिन्छ । ४ अर्ब ६० करोड वर्षअघि पृथ्वी अस्तित्वमा आएको भनाइ छ । यी कुरालाई आधार मान्दा आजभन्दा १ अर्ब ५० करोड वर्ष अघि ब्याक्टेरियाको जन्म भयो । यसैगरी १ करोड ९३ वर्षअगाडि एक कोषीय जीवको जन्म भयो ।
संस्कृतिको हिसाबले पनि बागलुङ विविधताले युक्त छ । मगर, छन्त्याल, गौचन, गुरुङ, नेवार, ब्राह्मण, क्षेत्री, मुस्लिमलगायतका आदिवासी जनजाति र जातिहरु यहाँ रहेका छन् । यिनीहरुको रहनसहन, खानपान, धर्म, संस्कार, चाडपर्व, जात्रामा पनि विविधता छ । सोरठी, मारुनी नाँच, सती घाँटु, गोपी, धान नाच, भुस पोल्ने मेला, हनुमान नाच, जोगी नाच, रोपाई नाच, बास्सा नाच, लाखे नाच, तरबार नाच, तीज गीत र मेला, यानी माया लोक दोहोरी तथा नाच आदि बागलुङमा लोकप्रिय रहेका छन् । यसैगरी यो जिल्ला झ्याउरे लोकलयको उद्गम स्थलका रुपमा पनि चिनिन्छ । वि.सं. २०१७ वैशाखको ३१ (सन् १९६० १३ मे) मा ८ हजार १ सय ६७ मिटर अग्लो धौलागिरी हिमाल अष्ट्रियाका नागरिक ःच। Mr. Kurt Diemberger लगायतको समूहले प्रथम आरोहण गरेको घटना विशेष उल्लेखनीय रहेको छ । यो क्षेत्रमा उत्पादन हुने भाँगो, मुलाको धजरा, आलु, सिस्नोको धुलो, गुन्द्रुक, धान, मकै, लसुन, भट्ट, केराउ आदि सबै ठाउँमा मन पराइएका उत्पादन हुन् । नेपाली कागज, कुचो, बुट्टे नली, राडीपाखी, काइयो, डोको, ठेकी, डालो, नाम्लो, नाङ्लो स्थानीय उत्पादन जसले राम्रो राष्ट्रिय तथा अन्तर्राष्ट्रिय बजार लिएको छ । राणाकालमा खुलेको विद्यामन्दिर मा. वि. र विद्यामन्दिर पुस्तकालयलगायतका शैक्षिक संस्थाहरु पनि यो क्षेत्रको पर्यटन प्रवद्र्धनमा महत्व राख्ने गन्तव्यस्थल हुन् ।
सन् २०१० मा नेपाल भित्रिएका पर्यटकमध्ये २० प्रतिशत पर्यटकहरु पोखरा आउने गरेका छन् । विदेशी पर्यटकले दुई दिनभन्दा बढी समय पोखरामा बिताउने र प्रतिदिन ३८ डलर खर्च गर्ने गर्छन् । पर्यटनको आगमन बसाई अवधि, पर्यटकले गर्ने खर्चले नेपाली अर्थतन्त्रमा पार्ने सकारात्मक प्रभावलाई मध्यनजर राखेर पोखरालाई विशेष पर्यटकीय क्षेत्र घोषणा गरेर गण्डकी, धौलागिरी र नारायणी क्षेत्रलाई आन्तरिक तथा बाह्य पर्यटकको लागि अझ बढी गन्तव्यस्थलको रुपमा विकास गर्न स्थानीय निकाय, राजनीतिक दल, व्यवसायी, नागरिक समाज, सञ्चारकर्मी र ग्रामीण जनताले मिलेर काम गर्नुपर्ने बेला आएको छ । ४, ५ जना पर्यटक पदयात्रामा निस्कँदा ८, १० जना नेपालीले अस्थायी रुपमा रोजगार पाउने सरकारी अनुमान छ । खुम्बु क्षेत्रले पदयात्रा क्षेत्रको संरक्षण गरेको हुँदा आज पनि त्यस क्षेत्रको बासिन्दाको प्रतिव्यक्ति आय १७ सय डलर रहेको छ । गण्डकी, धौलागिरी र नारायणीको पर्यटकीय क्षेत्रको प्रस्थान बिन्दु पोखरा भएकोले पोखराका पर्यटन क्षेत्रसँग समन्वय गरेर पोखरामा आउने पर्यटकलाई यो क्षेत्रमा ल्याउन सके यस क्षेत्रलाई गन्तव्यस्थलको रुपमा विकास गर्न सकिन्छ । त्यसको लागि गर्नुपर्ने पूर्वाधारको काम, गुणस्तरीय होटल, रिसोर्ट, रेष्टुरेण्ट, ग्रामीण पर्यटन लागि चाहिने तत्वहरु पूरा गर्न र प्रचार प्रसार, तालिम र उपयुक्त पर्यटन नीति र योजना बन्नु जरुरी छ । यसैगरी पर्यटन प्रवद्र्धनका लागि पर्यटक बस संचालनको आवश्यकता पनि रहेको छ । यी कुरालाई कार्यान्वयन गर्न बागलुङ नगरस्तरीय र जिल्लास्तरीय सरकारी तथा गैरसरकारी पर्यटकीय संस्थाहरु निर्माण गर्नु अहिलेको मुख्य कार्यभार हो । बागलुङ जिल्ला पर्यटकीय सम्भावना भएको जिल्ला हो । त्यसलाई अवसरको रुपमा परिणत गर्न सही पर्यटन नीति र कार्यक्रम लागू गर्नसके पर्यटन क्षेत्रमा पनि नयाँ लगानी भित्र्याउन सकिन्छ ।
यो क्षेत्रलाई पर्यटन क्षेत्रको रुपमा विकास गर्नसके त्यसको प्रतिफल सबैले पाउने थिए । ग्रामीण उत्पादनले बजार पाउने थियो । रोजगारीका अवसरहरु सिर्जना हुने थिए । सरकारले राजश्व र करको नयाँ क्षेत्र पाउने थियो र जनताको क्रय शक्तिमा वृद्धि भयो भने त्यसको सकारात्मक लाभ सबै क्षेत्र र अन्ततः मुलुकले नै प्राप्त गर्ने थियो । त्यसैले पर्यटनको यो प्रचुर सम्भावना भएको क्षेत्रमा हाम्रो सचेत पहलकदमीको लागि यो क्षेत्र प्रतिक्षारत रहेको छ ।
