गगनलल शाक्य
बाघहरु लुङ अर्थात लाइन लाएर हिँड्ने ठाउँ भएको हुनाले बाघलुङ भन्दा भन्दै बागलुङ नाम रहन गएको बागलुङ बजार बागलुङ नगरीमा परिणत भएको पनि धेरै वर्ष भइसक्यो । हालै सम्पन्न स्थानीय तहको निर्वाचनबाट यो नगरपालिका १४ वडामा विभाजित छ ।
विभिन्न नजिकका गा.वि.स.हरु जस्तै ः अमलाचौर, पैयुँपाटा, नारायणस्थान, भकुण्डे, तित्याङ, रायडाँडा र सिगाना तथा मालिका, मूलपानी, लहरेपिपल र कालिका गा.वि.स. मिलेर एक सिङ्गो र ठूलो नगरपालिका बनेको छ । यो नगरपालिकामा १ नगरप्रमुख, १ उपप्रमुख, १४ वडा अध्यक्षहरु र ५६ जना वडा सदस्य निर्वाचित भएका छन् ।
स्थानीय तहको निर्वाचनपछि जनतामा अब बागलुङ नगरपालिकाको भविष्य के हुने हो ? कस्तो हुने हो ? भन्ने बारेमा कौतुहलता, छलफल र चियागफ हुने गरेका छन् । कसैले भन्छन्, ‘बुर्तिबाङ र गलकोट क्षेत्रबाट प्रशासनिक र व्यापरिक कामको सिलसिलामा आउने जनताहरु अहिले सामान किन्न बुटवल नजिक र सस्तो पर्दछ र प्रशासनिक कामहरु जस्तै ः नागरिकता, पार्सपोर्ट, लालपुर्जा सबै सम्बन्धित गाउँपालिका र नगरपालिकामा तयार हुने गर्दछ ।’ अर्काथरी भन्छन्– ‘दक्षिणी भेक कुश्मीशेरा दमेक, बलेवा क्षेत्रका जनताहरु झोलुङ्गे पुल र केबुलकारको सुविधाले पर्वत कुश्मा जान आउन र सामान खरिद गर्न नजिक हुन्छ ।’
कतिपयका यस्ता तर्कपनि सुनिन्छन्, ‘बागलुङमा आएर हेर्ने कुनै पर्यटकीय स्थलहरु नै छैनन् । एउटा कालिका भगवती मन्दिर छ, त्यो पनि छेउ कुनामा । उतैबाट आउँछन्, हेर्छन् र उतैबाट फर्कन्छन् ।’
कसैले भन्छन्– ‘बागलुङ नगरीको तल्लो बाङ्गेचौर रामरेखा बेल्टबाट हाइवे गएको छ, त्यसैले बागलुङ नगरी कोल्टे परेको छ ।’ यस्तो भन्नेहरु पनि छन, ‘बागलुङ नगरीको बाटो भएर जाने टुरिष्ट वे नक्सामा अङ्कित नभएकोले टुरिष्टहरु यो बाटो हिँड्दैनन् । त्यसैले यो ठाउँ बाह्य पर्यटकको गन्तब्यस्थलको रुपमा पनि छैन ।’ आदि, इत्यादि ।
त्यसो भए बागलुङलाई आन्तरिक पर्यटन, बाह्य पर्यटन र व्यापरिक केन्द्रको रुपमा विकसित गर्न के के गर्नुपर्ला ? प्रश्नहरु एक अर्कालाई थोपर्छन्, उत्तर आउँछ– ‘नेताहरुले गर्ने हो, सरकारले गर्ने हो । हामीले होइन ।’ वास्तवमा विकास नेताहरुले मात्र गरेर हुँदैन, न त सरकारले मात्र गरेर हुन्छ । विकास नेता, सरकार, नागरिक समाज, स्थानीय निकाय लगायत सम्पूर्ण सरोकारवाला निकायको सामूहिक प्रयासबाट हुने कुरा हो । विकास कुनै राजनीतिक आग्रह पूर्वाग्रहबाट माथि उठेर गरिने कार्य हो ।
बागलुङ नगरीलाई अबको एक्काइसौं शताब्दीको विकसित अर्थतन्त्र र व्यापारिक गन्तब्यको रुपमा विकास गर्न अहिलेको स्थानीय निकायले केही सोच्नुपर्ने बेला भएको छ । बागलुङ नगरपालिकाको पहलमा व्यापारी, स्थानीय निकाय, एन.जि.ओ., आइ.एन.जि.ओ. र सरोकारवालाहरुको एक वृहत् भेला गरेर बागलुङ नगरीको भविष्य बारेमा गर्न सकिने सम्भाव्य कार्यहरुको बारेमा अन्तरक्रिया गर्नु पर्ने आवश्यकता देखिन्छ ।
नजिकको छिमेकी जिल्ला पर्वतले ज्ञादी, कैया र बलेवामा झुलुङ्गे पुल र केबुल कार जोडेर आफ्नो व्यापार बढाइरहेको अवस्था छ । काठमाडौंबाट चन्द्रागिरीमा केबुलकार चलाएर चन्द्रागिरीमा दैनिक हजारौं मानिस पु¥याएर आन्तरिक तथा बाह्य पर्यटनको विकास गरिरहेको छ । कुरिनटारबाट मनकामना केबुलकार जोडेर मनकामना दर्शनलाई विश्वभरी प्रचारप्रसार गरिरहेको छ । यसविच बागलुङले पनि बागलुङबाट पाङ, नाग्लीवाङ, धाइरिङसम्म झोलुङ्गेपुलले जोड्न किन नसक्ने ? अमलाचौरमा अवस्थित प्रशिद्ध भैरवस्थान र मालिकामा अवस्थित पञ्चकोटमा केबुलकार जोडेर आन्तरिक र वाह्य पर्यटनको विकास किन गर्न नसकिने ? बागलुङ बजारभित्रै दुई तीन रोपनी जग्गा लिएर बागलुङ भ्यूटावरको निर्माण किन गर्न नसकिने ?
नजिकै रहेको भकुण्डे गा.वि.स.को दह क्षेत्र र मुलाबारीमा राम्रा राम्रा रिसोर्ट र होमस्टे निर्माण गरेर त्यहाँबाट देखिने धौलागिरी हिमश्रृङ्खला तथा बागलुङ नगरीको मनोरम दृश्यावलोकन गर्न त्यहाँसम्म पुग्ने ट्रेकिङ र पिच बाटोको निर्माण किन गर्न नसकिने ? जोहो गर्नुप¥यो पैसाको । एकजना व्यक्तिले १ लाख बराबरको शेयर राख्यो भने ५०० जनाबाट ५ करोड सजिलै उठ्न सक्छ ।
यहाँका सहकारी प्रत्येकबाट ५ लाखको दरले ५० वटा सहकारीबाट २ करोड ५० लाख सजिलै उठ्न सक्छ । यहाँ पैसाको खाँचो छैन । यहाँ सलाइको खोरी पनि छ, सलाइको काँटी पनि छ, मात्र आवश्यकता सलाइ र काँटी बीच घर्षण पैदा गरेर आगो बाल्ने सक्षम नेतृत्व र योजनाको खाँचो छ । वर्तमानमा निर्माणाधीन मुस्ताङको कोरला नाका, पूर्व पश्चिम पुष्पलाल मध्यपहाडी लोकमार्ग र कालिगण्डकी करिडोरको मिलन विन्दुको रुपमा रहेको बागलुङ नगरीको काँचुली फेर्न सकिने अबस्थाछ ।
यसकालगि अब यहाँका जनताहरु, उद्योग वाणिज्य संघ, स्थानीय निकाय, सरोकारवाला निकाय र बागलुङ नगरपालिका अब छिट्टै नै कम्मर कसेर नलाग्ने हो भने, बेलैमा नसोच्ने हो भने बागलुङ भोली पाल्पा हुन के बेर ? कुनै बेला पाल्पाको व्यापार विस्थापित भएर त्यहाँका व्यापारीहरुले पसल बन्द गर्दै भोटेताल्चा लगाउनु पर्ने स्थिति आएको थियो । त्यो नियति बागलुङमा पनि नआउला भन्न सकिन्न । अस्तु ।
